Algemene opmerkingen  
KENNIS.  
Waarom iemand een verblijfscatheter krijgt, dat kan om verschillende redenen zijn bijv: regelmatige retentie, of bij grote decubituswonden zodat deze kunnen genezen, na operatie.  

Kennis hebben van de p.d.a.:  
tijd van verwisselen/ vervangen van de catheter.  
Gesiliconeerde latex enkele dagen  
Elastomeer gecoat 2 weken  
100% siliconen 4 tot 6 weken  
balloninhoud en de maat van de catheter die je nodig hebt  
kennis van steriliteit en hygiënische aspecten.  

Algemene regels:  
Catheteriseren uitsluitend op medisch voorschrift.  
Supra-pubische catheters worden uitsluitend door verpleegkundigen met bekwaamheidsverklaring uitgevoerd.  
De eerste maal catheteriseren gebeurt altijd door verpleegkundige niveau 4 en 5 of een arts, bij routinematig catheteriseren (b.v. dagelijks retentie bepalen) mag de handeling ook door verplegende niveau 3 uitgevoerd worden.  
Bij verwisselen van de verblijfscatheter 15 minuten voor de tijd de catheter afsluiten, zodat er urine in de blaas aanwezig is bij het inbrengen van de nieuwe catheter.  
Nooit de catheter voor het verwijderen doorknippen om de ballon te ledigen. Gewoon met een spuit ( zonder naald) de aqua uit de ballon halen.  
   
VAARDIGHEID.  
Om vaardig te worden en te blijven is het nodig de handeling regelmatig uit te voeren.  

VERZORGENDE.  
Catheriseren gebeurt bij voorkeur door 2 verzorgenden, op aanwijzing van degene die de catheter zet, assisteert de ander.  
c = degene die de catheter zet.  
a = assistent  

ATTITUDE.  
Houdt rekening met de gevoelens van de bewoner en zorg voor voldoende privacy  

Voorbereidingen.  
BEWONER.  
informeer of de bewoner bekend is met de reden van catheteriseren ,zo niet, dan alsnog eventueel samen met de arts informatie geven.  
vraag toestemming voor het inbrengen van de catheter. (de bewoonster heeft zelfbeschikkingsrecht over eigen lichaam)  
geef informatie over het inbrengen van de catheter:  
kan pijnlijk zijn  
branderig gevoel  
hoe de handeling gaat verlopen  
wat de gevolgen van een catheterisatie zijn  
door goed geïnformeerd te zijn kan bewoner beter meewerken  

MATERIALEN.  
leg klaar:  
de voorgeschreven catheter (2 stuks) (juiste maat)  
catheterset:  
inhoud:  
1 nierbekken  
1 wattenbollenset (bakje met 4 wattenbollen)  
1 paar disposable handschoenen  
2 zakjes savlodil  
1 ampul aquadest 10 ml. (eventueel 1 extra)  
1 opzuignaald  
2 spuiten à 10 ml.  
1 zakje cathetergel  
1 paar steriele handschoenen  
1 blauw celstof onderlegger.  
catheter opvangzakje  
( eventueel stopje bij driewegcatheter)  
steriel afsluitdopje/ catheterklemmetje  
extra spuit/ plastic handschoenen voor het verwijderen van de oude catheter  
zet dit alles op een schoon werkvlak( steriel )klaar.  
gebruik hiervoor de blauwe onderlegger uit de catheterset  
controleer of alles aanwezig is voordat je begint.  

OMGEVING.  
scherm het bed af i.v.m. privacy  
stel het bed op goede werkhoogte in om je rug te ontlasten  

Uitvoering  
a Vraag de bewoonster haar onderlichaam te ontbloten of help hierbij  
a bewoonster in rugligging brengen  
a leg de celstof onderlegger onder stuit en bovenbenen (schoon werkveld en bed blijft beschermd)  
a haal met de extra spuit de balloninhoud leeg en verwijder de oude catheter  
a plastic handschoen om catheter heen binden. (eventueel bewaren als de punt erg versteend is.)  
a was de handen  
a open de zakjes en maak de wattenbollen nat  
c trek disposable handschoenen aan, vraag bewoonster benen iets te spreiden  
a bekken tussen benen zetten  
a maak catheter open bij perforatie en vasthouden ,binnenste verpakking laten zitten.( sluit catheterzak eventueel vast aan)  
c spreid de labia  
c maak met de natte wattenbol één streek van boven naar beneden  
c reinig de grote en kleine labia en de urethra-opening. elke keer een schone wattenbol  
c laatste wattenbol laten zitten  
c gebruikte wattenbollen in bekken deponeren  
c trek steriele handschoenen aan.  
c pak catheter van assistent, raak verpakking niet aan. ( niet steriel)  
a overgiet de catheter met cathetergel.  
laat bewoner zich ontspannen( diep zuchten) en verwijder de laatste wattenbol.  
c breng de catheter rustig en voorzichtig scheppend in. (bewoner blijven observeren)  
schuif de catheter, wanneer de urine afloopt, nog circa 3 cm in.  
a sluit de spuit met aquadest op de kanaalventiel aan en vul de ballon met de voorgeschreven hoeveelheid inhoud.  
a verwijder spuit ingedrukt uit ventiel  
c trek zachtjes de catheter terug tot aan blaasuitgang, totdat je weerstand voelt.  
ballon ligt nu tegen sluitspier  
a hang de urineopvangzak op goede hoogte of bevestig aan bovenbeen van de bewoonster. Teruglopen wordt voorkomen als niveau lager ligt  
a breng de bewoonster terug in gewenste houding.  
c trek handschoenen uit en was de handen.  

Nazorg.  
BEWONER.  
Bespreek hoe de bewoonster zich voelt en hoe zij de handeling heeft ervaren  
Help zonodig met het in orde brengen van de kleding en het aannemen van de juiste houding.  

MATERIALEN.  
gooi de wegwerpmateriaal weg en ruim alles op.  

OMGEVING.  
verwijder de bedschermen.  

VERZORGENDE.  
in het verpleegplan rapporteren van de hoeveelheid urine, en de datum doorschrijven voor verwisselen van catheter.  

COMPLICATIES  
urineweginfecties  
urinebuisbeschadigingen  
blaasbeschadigingen  
steenvorming